اهمیت آب و هوا از دیدگاه طب سنتی ایران چیست؟

 

امروزه به مسئله آب و هوا و به معضل آلودگی هوا به طور ویژه توجه می شود. گرچه به موضوع آلودگی هوا و تدابیر طب ایرانی در کنترل و کاهش اثرات آن بر سلامتی و سایر مباحث در این زمینه بسیار پرداخته شده است اما اهمیت آب و هوا از دبدگاه طب ایرانی برای تنفس، جایگاه آن در طب سنتی ایران به عنوان یکی از شش اصل مهم حفظ سلامتی در طب ایرانی (سته ضروریه) ناگفته مانده است. 

ای آن که تو را نیست بقا جز به هوا           در غیر هوا مگیر جایی ماوا

         لیکن نه چنان هوا که ناصاف بود            زیرا که هوای صاف جان راست غذا

هوا یکی از مهم ترین عوامل محیطی است که بدن انسان و دیگر موجودات زنده با آن در حالت تبادل دائمی است و یکی از پر اهمیت ترین اصول سته ضروریه می باشد. صحبت از ضرورت وجود هوا شاید اضافه گویی باشد چرا که بدیهی است که بدون آن شعله حیات انسان در دقایق اندک خاموش می شود اما این بدان معنی نیست که انسان باید برای ادامه حیات به تنفس در هر هوایی تن دهد بلکه باید درباره کیفیت مسئله‌ای که تا این اندازه با زنده ماندن و سالم زیستن انسان که هدف اصلی بحث ماست ارتباط تنگاتنگ دارد گفت و گو کرد.

چرا توجه به هوا برای طب ایرانی اهمیت دارد؟

علی بن عباس اهوازی در «کامل صناعه» می نویسد : «طبیب باید به حالات مختلف هوا در زمان های مختلف و در مکان های متفاوت آگاه باشد و اسبابی که باعث تغییرات در هوا می شود را بداند» این آگاهی او را قادر می سازد که دیدگاهی صحیح در رابطه با بیماری های ایجاد شده در فصول و زمان‌های مختلف سال و در شهرها و نواحی مختلف آب و هوایی داشته باشد چرا که گاهی هوایی با ویژگی‌های خاص برای مردم یک منطقه مفید و برای مردم منطقه ای دیگر مضر است به این ترتیب طبیب با توصیه های مناسب در رابطه با اصلاح هوا و احیاناً تغییر محل سکونت افراد می‌تواند از بیماری‌های احتمالی آینده جلوگیری کند و نیز اگر با بیماری ناشی از نامناسب بودن هوا مواجه شد در درمان آن متحیر نخواهد ماند و بهترین روش مداوا را برخواهد گزید پس آگاهی به ویژگی ها و حالات هوا در طب و تاثیر آن در بدن انسان برای طبیب جزء واجبات محسوب می گردد.

کلام امام رضا (ع) در مورد اهمیت توجه به وضعیت هوا

امام رضا رضا علیه السلام نیز در این باره می فرمایند:

« قوت افراد تابع مزاج بدن آن هاست و مزاج نیز تابع هواست و به سرعت تغییر هوا تغییر می کند.»

نظر حکمای طب سنتی در مورد تنفس

هدف از تنفس فراهم کردن اکسیژن برای بافت های بدن و برداشت دی اکسید کربن از آن است و در واقع هوا بر بدن تاثیر شیمیایی دارد. حکمای طب ایرانی در گذشته تنفس را به عنوان دریافت هوای پاک و خنک از طریق جمیع منافذ بدن به ویژه منافذ بینی و دهان که اتصال به ریه و شرایین دارند و ...

ادامه مطلب در سایت مزاج